Чӑваш Енре уҫма палӑртнӑ «Пехет» агромаркет Раҫҫейӗн наци центрӗн Чӑваш Енри филиалӗ пулса тӑрӗ. Ҫакӑн пирки республикӑн Правительствинчи канашлура сӳтсе явнӑ.
Аса илтерер: асӑнӑ агромаркетра республикӑра туса илекен ял хуҫалӑх продукцине сутма пуҫласшӑн. Вӑл Шупашкарти «Каскад» суту-илӳ центрӗн аялти хутӗнче ӗҫлӗ.
«Унта Чӑваш Енри ӳсӗмпе паллаштарма меллӗ пулӗ. Тӗрлӗ мероприятипе те курава та унтаирттерме май килӗ», — тенӗ республика Элтеперӗ Олег Николаев.
Шупашкарти Чӑваш патшалӑх аграри университечӗ ҫумӗнчи компетенци центрӗ хӑмла татса типӗтмелли «Аван» ятлӑ машина хута янӑ.
Чӑваш Енӗн патшалӑх телерадиокомпанийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хамӑр тӑрӑхра пуҫтарнӑ техника 3 гектар ытла лаптӑкран тухӑҫ пухма май парӗ. Центрти специалистсем харпӑр хӑй технологисене ӗҫе кӗртессипе те хастар. Симӗс ылтӑн речӗсене касмалли хатӗрсем, касӑсене кӑпкалатса удобрени хывмалли агрегат та кунта шутласа тупниех. Машинсем опыт ирттерекен лапамсенче хӑйсене тивӗҫлипе кӑтартса панӑ. Малашне центрти ӑслӑлӑх ӗҫченӗсем заводсемпе те ҫыхӑну йӗркелесшӗн.
Чӑваш Енре салат ҫулҫи туса илме тытӑнасшӑн. Теплицӑсем Етӗрне округӗнче пулӗҫ. Унта ЧР ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов ҫитсе курнӑ.
«Позитив» компани 4 гектар ҫӗр ҫинче теплица тӑвасшӑн. Кӑҫал 2400 тӑваткал метрне ҫаврӑнӑша кӗртме палӑртнӑ. Унта салат ҫулҫи кӑна мар, каярахпа хӑяр, помидор та лартса ӳстерме палӑртнӑ. Тен, пурӑна киле ытти пахча ҫимӗҫ те пулӗ.
Продукцие ҫавӑнтах упаковка туса лавккасене ӑсатӗҫ. Палӑртмалла: унччен республикӑра ҫавӑн чухлӗ салат никам та ҫитӗнтермен.
Тӑвайра пурӑнакан Евгений Школьников мӑшӑрӗпе Зинаидӑпа пахчара арпус ӳстернӗ. Сахал мар – 100 ытла!
Евгенйи – 72 ҫулта. Школьниковсем 11-мӗш ҫул ӗнтӗ арпус туса илеҫҫӗ. Кӑҫал вӗсем 160 хунав лартнӑ. Вӗсене малтан килте ӳстереҫҫӗ, ҫӗртме пуҫламӑшӗнче пахчана тухса лартаҫҫӗ, кун сиктерсе шӑвараҫҫӗ – ҫапла арпус тӗрӗс-тӗкел ӳсет, нимӗнле удобрени те кирлӗ мар. Кӑҫал Школьниковсен чи пысӑк ҫимӗҫӗ 10-11 килограмм тайнӑ.
Арпуссӑр пуҫне вӗсем дыня, хӗвел ҫаврӑнӑш, улмуҫҫи, иҫӗм ҫырли, ытти ҫимӗҫе ӳстереҫҫӗ. Палӑртмалла: нумаях пулмасть Школьниковсем пӗрлешнӗренпе 50 ҫул ҫитнӗ. Евгений – ЧР тава тивӗҫлӗ таврапӗлӳҫи, 7 кӗнеке авторӗ. Зинаида пурнӑҫ тӑршшӗпе экономистра ӗҫленӗ.
Ял хӑй тӗллӗн ӗҫлекенсене хыснаран укҫа парса пулӑшаҫҫӗ. Заявкӑсене ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнӗҫ. Заявкӑсене Чӑваш Енӗн Инвестпорталӗнче пухаҫҫӗ. Кун пирки республикӑн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов хӑйӗн Телеграм-каналӗнче пӗлтернӗ.
Федераци шайӗнчи пулӑшӑва илес кӑмӑллисен заявкисене суйласа илсе пӗтернӗ, республикӑри пулӑшупа усӑ курас текенсем кая юлман-ха.
3 пуҫ таран ӗне туянакансене пӗр пуҫшӑн 70 пин тенкӗ таран саплаштарӗҫ, качакасемпе сурӑхсемшӗн — пӗр пуҫшӑн 5 пин тенкӗ. Ӗнене пӗтӗлентернӗшӗн, ял хуҫалӑх культурин вӑрлӑхне тӗрӗсленӗшӗн, техника туяннӑшӑн, минераллӑ удобрени илнӗшӗн те тӑкакӑн пӗр пайне саплаштараҫҫӗ.
Шӑмӑршӑ тӑрӑхӗнче саранча пур. Асӑннӑ хурт-кӑпшанкӑн тӗсӗсенчен пӗри, Итали прусӗ, ял хуҫалӑх культурисене тапӑннӑ. Сӑтӑрҫӑна Россельхозцентрӑн Чӑваш Енри специалисчӗсем тупса палӑртнӑ.
Ку сӑтӑрҫӑ кирек епле ял хуҫалӑх культурине те тапӑнать, хӑвӑрт ҫисе ярать иккен.
Ҫавна май специалистсем Шӑмӑршӑ, Улатӑр, Патӑрьел тата Елчӗк районӗсенчи ял хуҫалӑх ҫӗрӗсене, кӗтӳ кӗтмелли вырӑнсене тӗрӗслеме хушнӑ, лаптӑксене им-ҫам сапмалла.
Чӑваш Енре хуҫалӑхсем вырмана тухнӑ. Ку ӗҫе пӗрремӗш Елчӗк тата Улатӑр муниципаллӑ округӗсем пуҫӑннӑ.
Улатӑр тӑрӑхӗнчи «КиПиАй» кӗрхи тулла вырма тухнӑ. Хальлӗхе 50 гектар ҫинчи тырра пухса кӗртнӗ.
Елчӗк округӗнчи «Прогресс» хуҫалӑхра пӑрҫа выраҫҫӗ. 20 гектар ҫинче ӗҫ вӗҫленнӗ ӗнтӗ.
ЧР Ял хуҫалӑх министерстви палӑртнӑ тӑрӑх, ҫу уйӑхӗнче сивӗ пулчӗ, юр ҫурӗ пулсан та республикӑра вырмана ытти чухнехи пекех вӑхӑтра тухнӑ. Пӗлтӗр вырмана утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче тухнӑ.
Чӑваш Енре ирттерекен ҫырла фестивалӗ кӑҫал та кӑсӑклӑ пулмалла. Унта тӗрлӗ ӑсталӑх класӗ иртӗ, аниматорсем ӗҫлӗҫ, концерт пулӗ, ҫырла тата тӗрлӗ калча сутӗҫ. Аса илтерер: ҫырла фестивалӗ пӗлтӗрхи пек Шупашкар тӑрӑхӗнчи Хыркассинче ҫеҫ мар, Шупашкарта та (Машиностроительсен проезчӗ, 1-мӗш ҫурт, 6-мӗш корпус, Сад центрӗ умӗ) иртӗ.
Утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнчи программа ҫапларах.
Ирхи 10 сехетре Велком-зонӑра аниматорсем хӑнасене кӗтсе илӗҫ. Кашни сехетре пӗрре спонсорсен парнисене выляттарӗҫ.
10 сехетре фествиале савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӗҫ. 10 сехетрен пуҫласа 12 сехетчен ачасен коллективӗсем хӑйсен пултарулӑхпе паллаштарӗҫ.
12 сехетре сцена ҫине тӳре-шара тухӗ.
13 сехетрен пуҫласа 13 сехет те 30 минутчен чечек шоуне чӗнеҫҫӗ. Ӑна профессионал флористика енӗпе Раҫҫей чемпионӗ Роман Штенгауэр ирттерӗ. Руна евӗр арт-объекта кӑтартӗҫ.
12 сехетрен пуҫласа 14 сехетчен тӗрлӗ ӑсталӑх класӗ ӗҫлӗ. Контейнерсенче чечек ӳстреме вӗрентнинчен пуҫласа ҫырларан десерт хатӗрлесси таранах вӗрентӗҫ.
15 сехетрен пуҫласа 15 сехет те 30 минутчен чӑваш эстрада артисчӗсем Андрей Думилин, Алексей Шадриков, Алексей Московский юрлӗҫ.
Шупашкар ҫывӑхӗнчи Лапсарти кайӑк-кӗшӗк фабрикинче ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пушар тухнӑ. Чӑваш Енри Инкеклӗ ӗҫсен министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, вут-ҫулӑм усӑ курман ҫуртра тухнӑ. Ҫулӑм 2 пин тӑваткал метр ҫинче алхаснӑ.
Аса илтерер: унччен асӑннӑ фабрика «Юрма» ятлӑ пулнӑ, унӑн хуҫи Владимир Ермолаевчӗ. Кайран хуҫа улшӑннӑ хыҫҫӑн «МЕГАМИКС» ятлӑ пулса тӑчӗ.
Элӗк округӗнчи Ман Шӗвӗшри фермӑра, «Новый путь» хуҫалӑхра», ӗнесене робот сӑвать. Ку – унашкал иккӗмӗш ферма. Пӗрремӗшӗ те ҫак хуҫалӑхрах вырнаҫнӑ.
Сменӑра пӗр специалист ӗҫлет. Вӑл – ҫамрӑк ҫын, компьютер пӗлекенскер. Роботсене ӗҫлеттерме шӑпах ҫамрӑк специалист кирлӗ. Ӗне сӑвакан робот выльӑх сӗт мӗн чухлӗ антарнине, мӗн чухлӗ ҫинине тата вӑл хӑйне мӗнле туйнине те пӗлме май парать.
Мӗнле ӗҫлет-ха робот? Ӗне вырӑна тӑрать, кормушка уҫӑлать, унта 400-500 грамм витамин сапса параҫҫӗ. Унтан манипулятор тухать, ҫиллине ҫӑвать, массаж тӑвать. Вара ӗнене робот сӑвать.
+20.3 °C